Ερώτηση: Ελεγκτέες απευθείας αναθέσεις παροχής υπηρεσιών και προμήθειας αγαθών για υγειονομικούς σκοπούς σε φυλακές της χώρας

«Οι πρωτόγνωρες συνθήκες που βιώνει η ελληνική κοινωνία κατά την περίοδο της υγειονομικής κρίσης, προφανώς και δικαιολογούν επί της αρχής την εξάλειψη γραφειοκρατικών εμποδίων και χρονοβόρων διαδικασιών επιλογής αναδόχων για υπηρεσίες ή αγαθά που είναι απαραίτητο να διατεθούν άμεσα για λόγους δημόσιου συμφέροντος. Ωστόσο, ακόμα και στις περιπτώσεις των απευθείας αναθέσεων, η επιλογή των αναδόχων θα πρέπει να διενεργείται με μία στοιχειώδη έρευνα αγοράς, με απόλυτη διαφάνεια και με γνώμονα την αρχή της ίσης μεταχείρισης, των ίσων ευκαιριών και του υγιούς ανταγωνισμού.»

Θεσσαλονίκη, 24/04/2020

ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς:  Τoν Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη

Θέμα:  Ελεγκτέες απευθείας αναθέσεις παροχής υπηρεσιών και προμήθειας αγαθών για υγειονομικούς σκοπούς σε φυλακές της χώρας

      Αξιότιμε κ. Υπουργέ,

      Με στόχο τη λήψη έκτακτων μέτρων για την απρόσκοπτη και άμεση εξασφάλιση επάρκειας μέσων ατομικής προστασίας και προσωπικής υγιεινής, η κυβέρνηση εξέδωσε την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της 14ης Μαρτίου 2020, η οποία ακολούθως τροποποιήθηκε και κυρώθηκε στο ελληνικό κοινοβούλιο με το Ν. 4682/2020 (ΦΕΚ Α’ 76/03-04-2020). Σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 10 του άρθρου 2, του εν λόγω Νόμου, κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, «[…] οι διαδικασίες έκτακτης προμήθειας κάθε ενδεδειγμένου είδους ατομικής υγιεινής ή μέσου συλλογικής προστασίας μπορούν να διενεργούνται από οποιαδήποτε αναθέτουσα αρχή, με απευθείας ανάθεση κατά παρέκκλιση κάθε σχετικής διάταξης της κείμενης εθνικής νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων». Η διάταξη αυτή, πρακτικά καταργεί κάθε προηγούμενη πρόβλεψη της εθνικής νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων (Ν. 4412/2016), σχετικά με τη μέγιστη επιτρεπόμενη αμοιβή ενός οικονομικού φορέα, ο οποίος κηρύσσεται ανάδοχος μέσω της διαδικασίας της απευθείας ανάθεσης. Σε κάθε περίπτωση, η απευθείας ανάθεση, αποτελεί μία από τις πλέον ευέλικτες και άμεσες διαδικασίες επιλογής αναδόχου από τις αναθέτουσες αρχές, καθώς οι χρονοβόρες διαδικασίες υποβολής και ελέγχου των αποδεικτικών μέσων ποιοτικής επάρκειας των υποψηφίων είναι προαιρετικές.

      Σύμφωνα με το Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων (ΚΗΜΔΗΣ) και τη Διαύγεια, για τη «θωράκιση» 34 καταστημάτων κράτησης σε όλη τη χώρα από τον κορωνοϊό, το Υπουργείο σας, προχώρησε στην απευθείας ανάθεση τριών διαδοχικών συμβάσεων σε δύο οικονομικούς (2) φορείς, με συνολική αξία συμβάσεων 559.588€, μόλις 5, 6 και 17 ημέρες μετά την έκδοση της σχετικής ΠΝΠ αντίστοιχα. Οι δύο εκ των τριών συμβάσεων, συνολικής αξίας 326.940€, ανατέθηκαν σε έναν (1) οικονομικό φορέα και είχαν ως αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών απολύμανσης, απεντόμωσης και μυοκτονίας σε διάφορα καταστήματα κράτησης. Αντίστοιχα, η τρίτη σύμβαση, αξίας 232.648€, ανατέθηκε σε έναν (1) οικονομικό φορέα και είχε ως αντικείμενο την προμήθεια σημαντικών ποσοτήτων καθαριστικών και απολυμαντικών ειδών, παραδοτέα στην Κεντρική Αποθήκη Υλικού Φυλακών.

      Σύμφωνα με έρευνα του ιστοτόπου www.insidestory.gr, παρότι τα μέτρα αναχαίτισης της διασποράς του κορωνοϊού εφαρμόστηκαν με ιδιαίτερη αυστηρότητα στα καταστήματα κράτησης, με απαγορεύσεις αδειών, μεταγωγών και επισκεπτηρίων από τα τέλη Φεβρουαρίου, η Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής θεώρησε σκόπιμο να εγκρίνει ποσό ύψους 180.000€ για την απολύμανσή τους στις 19 Μαρτίου. Η απευθείας ανάθεση έγινε την ίδια ημέρα (ΑΔΑ: 9Η0246ΜΤΛΒ-ΕΥΤ), σε μία μονοπρόσωπη εμπορική ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία παροχής υπηρεσιών και την επομένη (20 Μαρτίου) υπογράφηκε μεταξύ των δύο μερών η σχετική σύμβαση, προϋπολογισμού €180.000 με ΦΠΑ. Την 31^η Μαρτίου υπογράφηκε δεύτερη σύμβαση με την ίδια εταιρεία, συνολικής αξίας ανάθεσης 146.940€ (ΑΔΑ: 9ΕΒΘ46ΜΤΛΒ-ΙΗ5 – πίστωση που είχε δεσμευτεί από τον προϋπολογισμό της Γ.Γ. στις 24 Μαρτίου). Το αντικείμενο της εν λόγω σύμβασης αφορά στην απεντόμωση και μυοκτονία στα Καταστήματα Κράτησης της χώρας. Βάσει του αρχικού της καταστατικού, η ανάδοχος μονοπρόσωπη ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία ιδρύθηκε με εταιρικό κεφάλαιο 100€ και είχε ως κύρια δραστηριότητά της (ΚΑΔ) τις υπηρεσίες διοργάνωσης συνεδρίων και εμπορικών εκθέσεων. Στις 11 Μαρτίου του 2020, δηλαδή μόλις οκτώ ημέρες πριν γίνει η απευθείας ανάθεση της απολύμανσης όλων των φυλακών της χώρας, στους σκοπούς της εταιρείας προστέθηκε και η παροχή υπηρεσιών καθαρισμών και απολυμάνσεων επαγγελματικών και οικιακών χώρων. Η σχετική τροποποίηση του καταστατικού αναρτήθηκε στο ΓΕΜΗ στις 20 Μαρτίου, δηλαδή μία ημέρα μετά την ημερομηνία της απευθείας ανάθεσης από τη Γ.Γ. Αντεγκληματικής Πολιτικής (19 Μαρτίου) και την ίδια με την ημερομηνία υπογραφής της σχετικής σύμβασης.

      Η τρίτη επίμαχη απευθείας ανάθεση (ΑΔΑ: ΨΩΜΝ46ΜΤΛΒ-40Π) παραχωρήθηκε στις 3 Απριλίου σε μία μονοπρόσωπη ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία, ενώ η σύμβαση με προϋπολογισμό 232.648€ (με ΦΠΑ) υπογράφηκε στις 8 Απριλίου. Το αντικείμενο της σύμβασης προβλέπει την παράδοση από την εταιρεία στην Κεντρική Αποθήκη Υλικού Φυλακών, 31.500 λίτρων καθαριστικών, όπως αλκοολούχα γενικής χρήσης για χώρους και επιφάνειες και χλώριο για τουαλέτες, νιπτήρες και δάπεδα και άλλων 25.000 λίτρων διάφορων ειδών προσωπικής υγιεινής όπως αντισηπτικά χεριών, υγρό σαπούνι, σαμπουάν και αφρόλουτρα. Όπως προκύπτει από το ΓΕΜΗ, η ανάδοχος εταιρεία ιδρύθηκε μόλις τέσσερις ημέρες πριν αναλάβει την προμήθεια από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη δηλώνοντας ως κύρια δραστηριότητά της το χονδρικό εμπόριο υλικών καθαρισμού. Συγκεκριμένα, η εταιρεία συστάθηκε στις 29 Μαρτίου με εταιρικό κεφάλαιο 3.000€.

      Οι πρωτόγνωρες συνθήκες που βιώνει η ελληνική κοινωνία κατά την περίοδο της υγειονομικής κρίσης, προφανώς και δικαιολογούν επί της αρχής την εξάλειψη γραφειοκρατικών εμποδίων και χρονοβόρων διαδικασιών επιλογής αναδόχων για υπηρεσίες ή αγαθά που είναι απαραίτητο να διατεθούν άμεσα για λόγους δημόσιου συμφέροντος. Ωστόσο, ακόμα και στις περιπτώσεις των απευθείας αναθέσεων, η επιλογή των αναδόχων θα πρέπει να διενεργείται με μία στοιχειώδη έρευνα αγοράς, με απόλυτη διαφάνεια και με γνώμονα την αρχή της ίσης μεταχείρισης, των ίσων ευκαιριών και του υγιούς ανταγωνισμού. Παράλληλα, κάθε επιχειρηματική ενέργεια που αφουγκράζεται εγκαίρως τις τάσεις της εγχώριας ή διεθνούς ζήτησης υπηρεσιών ή αγαθών, δεν μπορεί παρά να χαρακτηριστεί ως επιτυχημένη και η επένδυσή της ως αξιέπαινη. Ωστόσο, ακόμα και στις περιπτώσεις των απευθείας αναθέσεων, οι επιχειρήσεις αυτές, καθώς και τα στελέχη τους, θα πρέπει να πληρούν τις, κατά νόμο, ελάχιστες ποιοτικές προδιαγραφές επαγγελματικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας, τεχνικής ικανότητας και εμπειρίας.

Μετά από τα παραπάνω, 

ερωτάται ο κ. Υπουργός:

1. Με ποια ποιοτικά κριτήρια έγινε η επιλογή της συγκεκριμένης εταιρείας για την απευθείας ανάθεση απολύμανσης των φυλακών της χώρας και πώς έλαβε γνώση η Γ.Γ. Αντεγκληματικής Πολιτικής ότι η συγκεκριμένη εταιρεία είχε προβεί πρόσφατα σε επέκταση των δραστηριοτήτων της;
2. Διαθέτει η εταιρεία αυτή εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό για την εκτέλεση εργασιών απεντόμωσης και μυοκτονίας, με σχετική άδεια ασκήσεως επαγγέλματος από την αρμόδια Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής;
3. Με ποια ποιοτικά κριτήρια έγινε η επιλογή της συγκεκριμένης εταιρείας για την απευθείας ανάθεση απολύμανσης, απεντόμωσης και μυοκτονίας των φυλακών της χώρας, δεδομένου ότι σύμφωνα με το σχετικό μητρώο του Υπουργείου, υπάρχουν πανελλαδικά 1.198 παρόμοιες αδειοδοτημένες εταιρείες.
4. Με ποια ποιοτικά κριτήρια έγινε η επιλογή της συγκεκριμένης εταιρείας για την απευθείας ανάθεση προμήθειας σημαντικών ποσοτήτων καθαριστικών και απολυμαντικών ειδών και με ποιο τρόπο πιστοποιήθηκε στις αρμόδιες υπηρεσίες ότι η νεοϊδρυθείσα αυτή εταιρεία είχε το συγκεκριμένο απόθεμα;

Η ερωτώσα Βουλευτής

Κωνσταντίνα Αδάμου